Phát Triển Nấm Đông Trùng Hạ Thảo Cordyceps cicadae: Bước Đột Phá Dược Liệu Tại Thừa Thiên Huế

Ngày 12/4/2024, Sở Khoa học và Công nghệ (KH&CN) tỉnh Thừa Thiên Huế tổ chức Hội nghị Tư vấn tuyển chọn tổ chức, cá nhân chủ trì đề tài khoa học công nghệ cấp tỉnh với nội dung nghiên cứu về nấm dược liệu Đông trùng Hạ thảo Cordyceps cicadae. Kết quả, Trường Đại học Khoa học – Đại học Huế được lựa chọn làm đơn vị chủ trì, với TS. Nguyễn Thị Thanh Hải đảm nhận vai trò chủ nhiệm đề tài.

Bối cảnh và lý do nghiên cứu

Phát biểu tại hội nghị, TS. Nguyễn Thị Thanh Hải cho biết tình hình biến đổi khí hậu, ô nhiễm môi trường ngày càng gia tăng dẫn đến nguy cơ xuất hiện nhiều dịch bệnh, ảnh hưởng tiêu cực đến sức khỏe con người. Trong bối cảnh đó, nhu cầu sử dụng các sản phẩm chăm sóc sức khỏe an toàn, hiệu quả từ thiên nhiên ngày càng cao. Nấm Đông trùng Hạ thảo Cordyceps cicadae, một loài nấm quý hiếm, đã được nhóm nghiên cứu phát hiện phát triển tự nhiên tại Thừa Thiên Huế.

Cordyceps cicadae được biết đến với các hoạt chất sinh học như Adenosine, Cordycepin, Mannitol, Polysaccharides, và nhiều loại vitamin, acid amin thiết yếu, mang lại hiệu quả trong việc cải thiện sức khỏe và tăng cường miễn dịch. Tuy nhiên, việc khai thác tự nhiên loài nấm này gặp nhiều khó khăn do sản lượng thấp và khó bảo toàn dược chất. Hiện tại, thị trường chủ yếu xuất hiện các sản phẩm từ hai loài nấm Cordyceps sinensis (thu thập tự nhiên) và Cordyceps militaris (nuôi cấy nhân tạo), nhưng nguồn gốc và chất lượng của các chủng giống này chưa được kiểm chứng đầy đủ.

Mục tiêu và ý nghĩa đề tài

Với định hướng phát triển các sản phẩm từ nguồn tài nguyên bản địa, nhóm nghiên cứu đặt ra mục tiêu phân lập, nhân giống và nuôi trồng thành công nấm Đông trùng Hạ thảo Cordyceps cicadae trong điều kiện nhân tạo. Đồng thời, đề tài hướng tới xây dựng quy trình sản xuất các sản phẩm chăm sóc sức khỏe từ loài nấm này, tạo điều kiện phát triển kinh tế địa phương, bảo tồn nguồn gen quý hiếm, và nâng cao giá trị thương mại hóa.

Theo TS. Nguyễn Thị Thanh Hải, đây là một nghiên cứu đột phá, không chỉ mở ra hướng phát triển sản phẩm dược liệu có chất lượng cao mà còn xây dựng thương hiệu đặc trưng cho tỉnh Thừa Thiên Huế. Đề tài cũng kỳ vọng tạo sinh kế bền vững cho người dân địa phương và đóng góp tích cực vào việc bảo vệ tài nguyên thiên nhiên.

Các bước thực hiện đề tài

Nhóm nghiên cứu đã đề ra các nội dung cụ thể để đạt được mục tiêu đề ra:

1. Thu thập và định danh chủng giống: Thu thập các mẫu nấm Đông trùng Hạ thảo Cordyceps cicadae tự nhiên tại Thừa Thiên Huế, xác định danh tính và công bố dữ liệu DNA trên ngân hàng gene thế giới (GenBank).
2. Phân lập và nhân giống: Phát triển quy trình phân lập và nhân giống từ các mẫu thu thập tự nhiên, đảm bảo duy trì chất lượng và khả năng phát triển của nấm.
3. Nuôi trồng trong điều kiện nhân tạo: Xây dựng quy trình nuôi trồng, chăm sóc và thu hoạch nấm dược liệu trong môi trường kiểm soát.
4. Phân tích thành phần hóa học và hoạt tính sinh học: Xác định các hoạt chất có trong nấm, đánh giá hiệu quả sinh học để tối ưu hóa chất lượng sản phẩm.
5. Bào chế sản phẩm: Nghiên cứu quy trình sản xuất các sản phẩm như viên nang, bột nấm và các chế phẩm khác phục vụ chăm sóc sức khỏe.
6. Xây dựng mô hình thực nghiệm: Triển khai mô hình nuôi trồng quy mô 100-200 m², hướng tới nhân rộng trong cộng đồng và doanh nghiệp.

Sản phẩm dự kiến

Nhóm nghiên cứu kỳ vọng tạo ra các sản phẩm với ba dạng chính:

• Dạng I: Chủng giống nấm Cordyceps cicadae được phân lập, 3-5kg quả thể sấy thăng hoa, và 100 lọ viên nang chứa bột nấm.
• Dạng II: Quy trình phân lập, nhân giống, nuôi trồng và bào chế sản phẩm, cùng mô hình thực nghiệm nuôi trồng quy mô lớn.
• Dạng III: Công bố 1-2 bài báo khoa học trên tạp chí trong nước và quốc tế, đào tạo 1-2 thạc sĩ, và tổ chức các chương trình quảng bá sản phẩm trên phương tiện truyền thông địa phương.

Thách thức và định hướng hoàn thiện

Tại hội nghị, các thành viên Hội đồng KH&CN đánh giá cao ý nghĩa thực tiễn và tính khả thi của đề tài. Tuy nhiên, nhóm nghiên cứu cần bổ sung một số nội dung để hoàn thiện:

• Làm rõ sự khác biệt và giá trị vượt trội của sản phẩm so với các sản phẩm hiện có trên thị trường.
• Đánh giá hoạt chất sinh học trong các mẫu tự nhiên để chọn lựa nguồn giống tối ưu.
• Rà soát các nội dung liên quan đến bảo quản và dự toán kinh phí, đảm bảo tính hợp lý và tuân thủ quy định hiện hành.

TS. Hồ Thắng, Giám đốc Sở KH&CN tỉnh Thừa Thiên Huế, nhấn mạnh tầm quan trọng của việc điều chỉnh thuyết minh đề tài theo quy định mới nhất, đồng thời đảm bảo sự phối hợp chặt chẽ giữa các đơn vị liên quan để nâng cao chất lượng và hiệu quả triển khai.

Tiềm năng ứng dụng và phát triển

Kết quả nghiên cứu của đề tài hứa hẹn mang lại nhiều lợi ích quan trọng:

• Cung cấp nguồn dược liệu chất lượng cao: Nấm Cordyceps cicadae được nuôi trồng nhân tạo sẽ đảm bảo cả về chất lượng lẫn sản lượng, đáp ứng nhu cầu ngày càng tăng về sản phẩm chăm sóc sức khỏe.
• Phát triển kinh tế địa phương: Thừa Thiên Huế có thể trở thành trung tâm sản xuất và cung ứng nấm dược liệu Đông trùng Hạ thảo chất lượng cao, tạo thương hiệu đặc trưng cho tỉnh.
• Bảo tồn tài nguyên thiên nhiên: Giảm thiểu việc khai thác quá mức nấm tự nhiên, bảo vệ nguồn gen quý hiếm và đảm bảo phát triển bền vững.

Với sự nỗ lực của nhóm nghiên cứu, cùng sự hỗ trợ từ các cơ quan quản lý, đề tài “Phân lập, nhân giống và nuôi trồng nấm dược liệu Đông trùng Hạ thảo Cordyceps cicadae” không chỉ mang lại giá trị khoa học mà còn góp phần nâng cao chất lượng cuộc sống và thúc đẩy phát triển kinh tế xã hội tại Thừa Thiên Huế.

CÔNG TY TNHH YẾN SÀO CAM RANH KHÁNH HÒA

Địa chỉ: Tổ dân số Nghĩa Quý, phường Cam Nghĩa, thành phố Cam Ranh, tỉnh Khánh Hòa, Việt Nam

Số điện thoại: 0325568988

CÔNG TY CỔ PHẦN SUMO NHẬT VIỆT

Địa chỉ: Số 39, Ngõ 189/61, Hoàng Hoa Thám, Ngọc Hà, Quận Ba Đình, TP Hà Nội

Số điện thoại: 0962567869