Bệnh Sởi – Nguy cơ biến chứng nghiêm trọng ở trẻ em do sai lầm trong chăm sóc

Bệnh sởi, một trong những bệnh truyền nhiễm phổ biến ở trẻ nhỏ, tuy được xem là lành tính nhưng nếu không được chăm sóc đúng cách, có thể dẫn đến các biến chứng nguy hiểm, thậm chí tử vong. Tại Việt Nam, số ca mắc sởi đang tăng mạnh trong năm 2024, đặt ra thách thức lớn cho ngành y tế và các bậc phụ huynh trong việc bảo vệ trẻ em trước dịch bệnh.

Gia tăng số ca mắc sởi và cảnh báo từ cơ quan y tế

Theo Cục Y tế Dự phòng (Bộ Y tế), sởi là bệnh truyền nhiễm cấp tính do virus gây ra, lây lan qua đường hô hấp. Dịch bệnh này thường xuất hiện tại những nơi đông người như nhà trẻ, trường học, khu dân cư, đặc biệt dễ lây lan vào mùa đông – xuân. Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) đã cảnh báo về sự gia tăng các ca mắc sởi toàn cầu trong năm 2024, với nguy cơ bùng phát dịch tại nhiều khu vực.

Tại Việt Nam, tình hình bệnh sởi cũng diễn biến phức tạp. Thông tin từ Trung tâm Kiểm soát Bệnh tật TP.HCM cho biết, chỉ trong tuần qua, thành phố đã ghi nhận 131 ca mắc sởi, tăng 23,3% so với trung bình 4 tuần trước. Tính từ đầu năm 2024 đến nay, tổng số ca sởi tại TP.HCM đã lên tới 1.192 trường hợp. Số liệu này phản ánh mức độ lây lan nhanh chóng của bệnh, đặc biệt ở nhóm trẻ chưa tiêm phòng đầy đủ.

Sởi: Bệnh lành tính nhưng dễ biến chứng

TS.BS. Nguyễn Văn Lâm (Bệnh viện Nhi Trung ương) cho biết, sởi là một bệnh lành tính, nhưng virus gây suy giảm miễn dịch nhanh chóng, khiến trẻ dễ mắc các bệnh cơ hội khác như viêm phổi, tiêu chảy… Chính điều này làm tăng nguy cơ biến chứng nặng, thậm chí tử vong. Nguyên nhân chính khiến trẻ gặp biến chứng thường bắt nguồn từ sai lầm trong chăm sóc, như không vệ sinh đúng cách, kiêng tắm gió nước, hoặc điều trị sai phương pháp.

Những biến chứng nguy hiểm của bệnh sởi

Sởi không chỉ gây sốt và nổi ban, mà còn để lại nhiều biến chứng nghiêm trọng nếu không được xử lý kịp thời:

1. Biến chứng thần kinh

• Viêm não – màng não – tủy cấp: Là biến chứng nguy hiểm nhất, có tỷ lệ tử vong và di chứng cao. Thường gặp ở trẻ lớn, viêm não xuất hiện trong tuần đầu của ban sởi với các triệu chứng như sốt cao, co giật, rối loạn ý thức, liệt nửa người. Viêm não có thể gây tử vong hoặc để lại di chứng nặng nề cho trẻ.
• Viêm não chất trắng bán cấp xơ hóa: Một dạng biến chứng hiếm gặp nhưng nguy hiểm, thường xuất hiện sau vài năm mắc sởi. Biến chứng này có thể dẫn đến tử vong trong thời gian ngắn.

2. Biến chứng hô hấp

• Viêm phế quản, viêm phổi: Biến chứng thường do bội nhiễm, xuất hiện muộn sau khi sởi mọc ban. Trẻ có dấu hiệu ho nhiều, sốt cao, khó thở. Đây là nguyên nhân tử vong hàng đầu trong các biến chứng sởi, đặc biệt ở trẻ nhỏ.
• Viêm thanh quản: Gây khó thở, tím tái, đôi khi đe dọa tính mạng nếu không điều trị kịp thời.

3. Biến chứng tai – mũi – họng

• Viêm tai giữa: Một biến chứng phổ biến, gặp ở 1/10 trẻ mắc sởi. Nếu không điều trị kịp thời, viêm tai giữa có thể dẫn đến điếc vĩnh viễn.
• Viêm tai xương chũm: Là biến chứng nặng hơn, dễ gây nhiễm trùng lan rộng.

4. Biến chứng tiêu hóa

• Tiêu chảy, viêm niêm mạc miệng: Thường gặp ở trẻ mắc sởi do suy dinh dưỡng hoặc thiếu vitamin A. Cam tẩu mã, một dạng nhiễm trùng hoại tử hiếm gặp, có thể gây tổn thương nghiêm trọng vùng miệng và hàm.

5. Biến chứng mắt

• Viêm loét giác mạc: Một biến chứng nguy hiểm có thể dẫn đến mù lòa, thường xảy ra ở trẻ suy dinh dưỡng hoặc thiếu vitamin A.

Nhận biết triệu chứng sởi

Bệnh sởi có thời gian ủ bệnh từ 7-21 ngày, với các triệu chứng điển hình như:

• Sốt cao (>39°C), ho khan, chảy nước mũi, mắt đỏ.
• Ban sởi xuất hiện theo thứ tự từ đầu, mặt, cổ rồi lan xuống toàn thân. Ban gồ trên da, khi bay để lại vết thâm.

Sai lầm tai hại trong chăm sóc trẻ mắc sởi

Nhiều bậc phụ huynh đã mắc sai lầm nghiêm trọng trong việc chăm sóc trẻ mắc sởi, khiến tình trạng bệnh nặng hơn. Một số sai lầm phổ biến bao gồm:

• Kiêng tắm gió, nước: Làm tăng nguy cơ bội nhiễm da.
• Không đưa trẻ đi khám kịp thời: Giữ trẻ ở nhà điều trị quá lâu dù đã xuất hiện các triệu chứng nặng như sốt cao liên tục, khó thở, lơ mơ.
• Nhầm lẫn giữa sởi và sốt phát ban: Khiến việc điều trị sai hướng, tình trạng bệnh càng trở nên trầm trọng.

Hướng dẫn chăm sóc trẻ mắc sởi

Đối với trường hợp sởi nhẹ, trẻ có thể được chăm sóc tại nhà theo hướng dẫn của bác sĩ:

• Giữ vệ sinh cơ thể sạch sẽ, đặc biệt vùng da nổi ban.
• Bổ sung dinh dưỡng đầy đủ, đặc biệt là vitamin A để tăng sức đề kháng.
• Theo dõi sát các triệu chứng bất thường. Nếu trẻ sốt cao liên tục, khó thở, hoặc không ăn uống, cần đưa đến cơ sở y tế ngay.

Lưu ý trong phòng bệnh

Bộ Y tế khuyến cáo, tiêm vắc xin là biện pháp phòng bệnh hiệu quả nhất. Cha mẹ cần đưa trẻ đi tiêm phòng đúng lịch, gồm mũi đầu tiên lúc 9 tháng và mũi nhắc lại sau 12 tháng. Đối với trẻ dưới 9 tháng tuổi, cần chăm sóc dinh dưỡng hợp lý, tránh tiếp xúc với người mắc bệnh và hạn chế đến nơi đông người.

Kết luận

Dịch sởi năm 2024 tiếp tục diễn biến phức tạp, đòi hỏi sự cảnh giác cao từ cộng đồng. Việc chăm sóc đúng cách và phòng ngừa bằng tiêm chủng sẽ giúp bảo vệ trẻ khỏi những biến chứng nguy hiểm, đảm bảo sức khỏe và sự phát triển toàn diện.

CÔNG TY TNHH YẾN SÀO CAM RANH KHÁNH HÒA

Địa chỉ: Tổ dân số Nghĩa Quý, phường Cam Nghĩa, thành phố Cam Ranh, tỉnh Khánh Hòa, Việt Nam

Số điện thoại: 0325568988

CÔNG TY CỔ PHẦN SUMO NHẬT VIỆT

Địa chỉ: Số 39, Ngõ 189/61, Hoàng Hoa Thám, Ngọc Hà, Quận Ba Đình, TP Hà Nội

Số điện thoại: 0962567869